KEKİK NEDİR?

Mutfaklarımızda en çok tercih edilen kekik bitkisi, baharatlar arasında en yaygın kullanım oranına sahip, faydaları saymakla bitmeyen, kendine özgü yoğun kokusuyla ve aromasıyla bilinir. Kekik bitkisinin içerisinde timol, karvakrol, simol, linalool ve borneol maddelerini içeren %1 oranında uçucu yağ: acı esanslar, tanen, flavonoid ve tripenoit bulunur. Kekik bitkisine hoş kokusunu veren, timol ve karvakrol adlı maddelerdir.

KEKİK ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

En yaygın olarak bilinen türü Oregano (origanum onites) isimli bilyalı kekiktir.

Türkiye’de yaygın olarak kullanılan kekik çeşitleri Oregano ( bilya ), Thymus (sivri) adıyla bilinen türleridir.

Oregano (bilya kekik); Zirai bir tür olan bu kekiğin doğada kendiliğinden yetişmesi oldukça güçtür. Ekimi tarlalarda yapıldıktan sonra hasadı gerçekleşir. İçerisinde bulundurduğu Carvacrol etken maddesi sayesinde antiviral, antibakteriyel özelliğe sahiptir.

Thymus Vulgaris (sivri kekik); Doğal bir tür olan sivri kekik doğada kendiliğinden yetişmektedir. Mutfaklarımızda yaygın olarak kullandığımız bir kekik türüdür. Tıbbi kullanımlarda mevcuttur. Akdeniz bölgesi başta olmak üzere birçok bölgeden elde edilir. İçerisinde yüksek miktarda Timol bulundurur. Kekiğin içerdiği timol sayesinde, mide sorunlarının ve sindirimin düzenlenmesinde etken rol oynar.

Bilinen kekik türleri;

Origanum majorana (Beyaz Kekik); Beyaz kekiğin dikimi için en önemli nokta güneşli ve iyi drenajlı toprak yapısıdır, çok fazla sulama sevmezler ve sadece toprakları kuruduğunda belirli aralıklar ile sulama yapmak kekikler için yeterlidir.

Beyaz kekik yağının antibiyotik yani ağrı kesici özelliği bulunmaktadır. İçinde bulunan karvakrol bileşeni sayesinde vücuttaki pek çok zararlı bakterinin önlenmesine destek olur.

Satureja (Zahter); Zahter bitkisinin rengi pembedir ve yabani bir türdür.Doğada kendiliğinden yetişir.Çiçekleri ile kurutulur. Zahterin yaz ve kış mevsimi olarak yetişen iki ayrı çeşidi bulunmaktadır.

Coridothymus (Timari); Ege ve Akdeniz bölgesinde yaygın olarak üretilir.

Origanum vulgare (Çanakkale Kekiği);Çanakkale kekiği doğal ortamlarda kendiliğinden yetişebilen bir türdür. Bu türün yaygın olarak yetiştiriciliği de yapılmaktadır.

KEKİK DİKİMİ NE ZAMAN YAPILIR?

Kekik dikimleri genellikle ilkbaharda havalar ısınmaya başladığı zamanla, konveksiyonel yağışların olduğu zaman bölgeye göre Martayı başından Mayıs ayı ortalarına kadar yapılabilmektedir. Önerilen dikim mesafesi ise 45*20 cm’dir.

KEKİK HASADI NASIL NE ZAMAN YAPILIR?

Kekik bitkisinin çiçeklenmeye başlaması ile tam çiçeklenme zaman aralığında hasat süreci gerçekleşebilir. Yılda iki hasat zamanı olmaktadır. İlk hasat Haziran ayının sonunda ve ikinci hasat ise Eylül ayının başında gerçekleşir. Kekik bitkisi çiçekleri açmadan yerden 15-20 cm yükseklikte olacak şekilde kesilir.

 KEKİK NASIL KURUTULUR?

Tarladan toplanan kekik bitkisi kurutma işlemi için götürülür. Kekiğin çiçek açmış olması ise kurutmaya uygun olduğunu göstermektedir. Geleneksel ve modern olmak üzere iki kurutma yöntemi vardır.

Geleneksel yöntem;

Taze olarak alınan kekik bitkisi dalları ile gölgede serilerek kurutma işlemi gerçekleştirilir. Güneş altında direkt olarak kurutma önerilmez.

Modern yöntem;

Taze olarak alınan kekik bitkisi dalları ile toplanır. Kurutma işlemi için fırınlara serilir.

Fırındaki hızlı ve düşük sıcaklıktaki kuruma ile kekiğin aromatik maddeleri, mikrobiyolojik değerleri üst seviyelerde korunarak kurutma işlemi gerçekleştirilir. 

İlk yılda alınan kekik miktarı 50-100 kg arasındadır.

İkinci yıldan itibaren miktar 150-200 kg’a kadar çıkar.

Kekiğin üçüncü yılında gerçekleştiren hasat miktarı ise 150-350 kg arasındadır.

KEKİK KULLANIM ALANLARI

Kekiğin kullanım alanları;

• İlaç sanayisi
• Gıda
• Parfümeri
• Kozmetik
• Organik Hayvancılık, gibi alanlarda kullanılmaktadır.

İlaç sanayisinde; Kekik türlerinin antibakteriyel ve antiviral etkilerinin olduğu araştırmacı uzmanlar ile ortaya konulmuştur. Ülkemizde ise kekik türleri soğuk algınlığı, mide ve boğaz ağrısı gibi rahatsızlıklara karşı halk ilacı olarak kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra alternatif tıp ve modern tıpta kekik bitkisinin ilaç olarak kullanımı yaygındır.

Gıdada; Kekik özellikle Akdeniz kıyısı ülkelerinde eskiden beri bilinmekte ve baharat olarak tüketilmektedir. Aromatik kokusu ile yemeklere farklı lezzet katan bir bitki türüdür. Et ve et ürünlerinde sebzelerde ve çoğu zaman zeytinyağı ile kahvaltılarda bile kullanılmaktadır. Bunun yanında salatalarda, çorbalarda ve sos yapımında da kullanılmaktadır. Son yıllarda, dünyada kekiğin baharat olarak tüketimi büyük oranda artış göstermektedir.

Parfümeride; Kekik uçucu yağı parfümlerden, oda kokularına birçok üründe esans olarak yer almaktadır.

Kozmetikte; Kekik kozmetik dünyasında en çok kullanılan bitkiler arasında yer alır. Bakım kremleri, cilt serumları, tonikler, sabunlar ve bitkisel aromatik yağlar gibi birçok üründe kullanılmaktadır.

Organik hayvancılıkta; Aromatik bitkilerden kekik, hayvan beslemede kullanılabilecek, üzerinde en fazla araştırma yapılan bitkilerdendir. Temiz içeriğe sahip olması, antiviral olması ve hayvanlarda bağışıklık sistemini güçlendirmesinden dolayı kekik bitkisinden üretilen yem hayvancılıkla ilgilenen kişilerin öncelikli tercihi olmaktadır.

HANGİ BÖLGELERDE YETİŞİR?

Türkiye’nin birden fazla bölgesinde kekik yetiştiriciliği yapılır. Bu bölgeler arasında en fazla üretim kapasitesine sahip olan ilimiz ise Denizli’dir.

Ülke genelindeki kekik üretiminin %70’lik büyük bir kısmı Denizli’den elde edilir. Üretimin %30’luk kısmı Akdeniz bölgesi başta olmak üzere Antalya, Aydın, Manisa, Uşak ve Hatay illerinden elde edilmektedir.

 KEKİK YAĞI NEDİR NASIL ÇIKARTILIR?

Kekik bitkisinin yapraklarından ve çiçeklerinden Su buharı distilasyonu yöntemi elde edilir. Kekik bitkisinin yağ için en verimli dönemi çiçekli halde hasat yapılanıdır. Ortalama olarak kekik bitkisinden %2 ile 3,5arasında kekik yağı elde edilir.  Bu yağın özellikleri, yakıcı ve aromatik olmasıdır. Ciltle direkt teması alerjen etkiye sebep olabilir. Seyreltilerek kullanılması önerilmektedir.

KEKİK YAĞI NASIL KULLANILIR?

Geçmişten günümüze şifalı bitki olarak geçen bitki türüne ait yeterli klinik çalışması bulunmamaktadır. Kekik yağı yoğun kullanım sonucu yan etkiler gösterebilir. Sabit yağlar içerisinde seyreltilerek kullanılması önerilmektedir. Kekik yağı içindeki karvakrol maddesi vücuttaki bakteriler yok edecek antimikrobiyal etkisi görülmektedir.

KEKİK SUYU NEDİR NASIL ÇIKARTILIR?

Buhar distilasyonu yöntemi ile kekik yağı elde edilirken oluşan buhar ile yoğunlaştırıcının içerisindeki soğuk su yardımı ile buhar yoğunlaştırılır. Oluşan iki fazlı su-yağ karışımı sıvı ayırma kabına aktarılır, yoğunluk farkından dolayı kekik yağının altında kalan su, kekik suyu olarak kullanılır.

İçerdiği besin değerleri sayesinde güçlü bir antioksidan etkisi de bulunmaktadır.

Et, balık, tavuk ve sebze yemeklerinde aroma bir tat vermesi için tercih edilebilir

Kekik Suyunun Faydaları Nelerdir?

• Ağız içindeki bakterileri azaltarak, diş ve diş eti sağlını korumada,
• Antioksidan etkisi ile vücudun zararlı organizmalardan kurtulmasına,
• Hücrelerin yenilenmesi ile cildin canlı görünmesine,
• Sindirim sistemi rahatsızlıklarından şişkinlik ve kabızlığı önlemede,
• Metabolizmayı hızlandırdığı,
• Saç sağlığına iyi geldiği konusunda varsayımlar vardır.

Kaynak : https://www.hurriyet.com.tr/ma...

.

Kekik Suyunun Zararları Nelerdir?

Kekik suyunun bilinçsiz bir şekilde kullanması istenmeyen sonuçlara sebep olabilmektedir. Bu nedenden dolayı hekiminiz kontrolünde kullanmanız sağlığınız açısından doğru olanıdır. Kronik rahatsızlığı olan kişilerin kekik suyunu kullanmadan bir uzman hekime danışılması oldukça önemlidir.

Kaynak : https://www.hurriyet.com.tr/ma...

 Kekik Çayı

Kış mevsiminde en çok tercih edilen bitki çaylarından biri olan kekik çayının hazırlanışı oldukça kolaydır. Hazırlanışı; Bir fincan suyu kaynatıyoruz, fincana 1-2 tutam kekiği ekliyoruz. Sıcak suyu fincana döktükten 5-10 dakika bekletiyoruz. Kekiği süzgeçten geçiriyoruz.

İsteğe göre bal ile tatlandırabilirsiniz. kekik çayınız hazır.

Afiyet olsun.