Biberiye, kekik, fesleğen ve lavanta gibi diğer birçok bitki ile birlikte ballıbabagiller ailesi Lamiaceae'nin bir üyesidir. Akdeniz kıyılarından gelen çok yıllık bir bitki olan biberiye, yaprak dökmeyen ve kokulu bir bitkidir. Aynı zamanda dünyanın pek çok yerinde, olumsuz toprak ve iklim koşullarında gelişme yeteneğine sahiptir.
Aromatik özelliğe sahip olan biberiyenin bilimsel adı "deniz sisi" ya da diğer bir tabirle ‘’denizin çiği’’ anlamına gelen Rosmarinusofficinalis'tir . Biberiye her daim yeşil bir bitkidir ve çiçekleri beyaz, pembe, mavi ve mor olabilir. Yaprakları tüm dünya mutfaklarında hem taze hem de kurutulmuş şekilde kullanılır. Antik çağda sağlığı desteklediğine inanılan biberiyenin pek çok faydası bulunur. Günümüzde neredeyse her mutfakta bulunur, bahçelerde ve balkonlarda sevgiyle yetiştirilir ve buhurdanlıkların en yakın arkadaşları arasında yer alır.
Biberiye Nasıl Kullanılır?
Biberiye, tazeyken bile düşük nem içeriğine sahip olduğundan, kuruduktan sonra lezzetini korur. Kuru biberiye daha sert yapraklara sahiptir ve yemeklerde kullanılmadan önce ezilmesi ya da kıyılması gerekebilir.
Kaynak: https://www.thespruceeats.com/what-is-rosemary-1328643
Taze biberiye dalları kullanılmadan önce yıkanıp kurutulmalıdır. Ardından dalın ucunu sıkıca tutup geriye doğru çekerek yaprakları kolayca çıkarabilir ve yemeklerde kullanabilirsiniz.
Biberiye, yemeklerde baharat olarak kullanımının dışında kaynar suda demlenerek çay olarak içilebilir. Odunsu kokusu ile biberiye yağının da sağlık için kullanımı oldukça yaygındır. Solunum yoluyla ve masaj yağı olarak kullanımı, rahatlatıcı ve şifa kaynağı etkisi ile oldukça popülerdir.
Biberiye çorbalar, etmarinasyonları, et yemekleri ve salatagibi bir çok tarifte taze ya da kurutulmuş şekilde kullanılır.
Biberiyenin en yaygın kullanımı:
Yemeklerde genellikle yapraklar kullanılır. Biberiye dalları yapraklarından ayrılmadan etli güveç yemeklerinde kullanılabilir. Aynı zamanda çorbalarda hem aroma hem de süsleme amacıyla kullanılan bu dallar servis sonrası çıkarılabilir.
Biberiye çayı tadı, aroması ve sağlık açısından faydalı olması sebebiyle çok sevilir. Çamı andıran tadıyla kış aylarında şifa kaynağı olan biberiye çayı yaz aylarında da soğuk olarak tüketilebilecek sağlıklı bir alternatiftir.
Biberiye çayının evde yapımı oldukça kolaydır. Kaynar suyun içine 2 dal biberiye atarak 5 dakika kaynatmaya devam edin. Süzdükten sonra içmeye hazır olan biberiye çayınızı limon, bal ya da şeker ile tatlandırabilirsiniz. Yaz aylarında serinlemek için soğuk olarak da tüketebilirsiniz.
Biberiyenin en yaygın kullanımı yemek baharatı olsa da aroması ve tıbbi etkisi de oldukça ünlüdür. Biberiye yağı da bu bitkinin popüler ürünleri arasında yer alır ve geniş bir kullanım alanı vardır.
Biberiye yağı yemeklere eklenebilir, saç sağlığını desteklemek için kullanılabilir, masaj yağı olarak ve bulunduğunuz ortamın havasında rahatlatıcı bir etki yaratmak ve konsantrasyonu korumak için buhurdanlık ya da uçucu yağ difüzöründe kullanılabilir. Ayrıca kimyasal yapısı sebebiyle böcekleri uzaklaştırmaya da katkıda bulunur. Yağı parfüm ve şampuan yapımında da kullanılır.
Masaj yağı olarak kullanımında kış yeşili yağı ile birleştirildiğinde yatıştırıcı ve ferahlatıcı bir etki sağlar. Lavanta karışımı ile ise stresi azaltır.
Ortam kokusu olarak biberiye yağı ile birlikte güzel bir kombinasyon oluşturabileceğiniz yağlar:
Ayrıca banyoda küvet suyuna da birkaç damla biberiye uçucu yağı ekleyebilir ve rahatlatıcı etkisinden faydalanabilirsiniz.
Biberiye nasıl yetiştirilir?
Biberiye bir çok farklı yerde ve iklim koşulunda yetişebilir. Evde biberiye yetiştirmek için tohumunuzu ilk olarak 1 gün boyunca suya koyun. Bu işlem tohumun çimlenmesi için yapılmalıdır. Ardından saksınıza doldurduğunuz tercihen organik, mineralli toprağa tohumu yerleştirip kapatabilir ve az miktar can suyu ile sulayabilirsiniz. Bu işlemin ardından saksınızı bir poşetle kapatın ve her gün azar azar sulayın. Biberiyeniz çimlendiğinde artık poşeti çıkarıp güzel saksınız ve büyüyen biberiyenizi izlemeye başlayabilirsiniz.
Biberiyeyi güneş ışığı olan kapalı ortamda da yetiştirebilir, saksı değişimini Nisan ayında yapabilir, kurudukça sulayabilirsiniz.
Biberiye faydaları
Antik çağdan bu yana biberiyenin sağlık faydaları bilinir ve tıbbi olarak kullanılır. Tarihsel olarak biberiye, solunum ve dolaşım şikayetleri, karaciğer tıkanıklığı, sindirim bozuklukları, sinir gerginliği ve hafıza geliştirme için kullanılmıştır.
Biberiyenin faydaları arasında:
Antioksidan özelliği vardır,
Solunduğunda hafızayı güçlendirir ve odaklanmaya yardımcı olur,
Özellikle erkekler için saç derisine masaj yapıldığında dökülmeyi önler,
Ağrı kesicilerin etkilerini destekler,
Böcek, sivrisinek ve kene gibi haşereleri uzak tutar,
Stresi azaltır,
Kan dolaşımını artırır,
Antibiyotiklerin etkinliğini artırır,
Hazımsızlık, kabızlık ve şişkinlik gibi sorunlarla mücadele etmenize yardımcı olur,
Saç uzamasına yardımcı olur ve saç beyazlamasını önlemeye yardımcı olur,
Diş plakları, çürükler ve ağızdaki bakterilere karşı savaşır ve ağız kokusunu önler,
Cildi nemlendirir ve bazı cilt hastalıklarına karşı savaşır.